แนวทางที่น่าจะเป็น การประเมินคุณภาพสถานศึกษา รอบ 4

 แนวทางที่น่าจะเป็น การประเมินคุณภาพสถานศึกษา รอบ 4

ข้อมูลที่มา   อธิวรรธน์ พยอมใหม่ รุ่น 6 ณ โรงแรมไมด้า นนทบุรี

ก่อนเข้ารับการอบรม...ล้างข้อมูลให้สมองมันว่างจากข้อมูลความรู้เดิม ความเข้าใจเดิม (เก็บมันไว้ในแก้วอีกใบหนึ่ง ) ... เข้าอบรมมีแก้วที่ว่างเปล่าเตรียมรับน้าที่เป็นความรู้ความเข้าใจใหม่...คอยเฝ้าดูว่าสิ่งใหม่ๆที่เข้ามามันต่างจากสิ่งเก่าๆที่เรามีอย่างไรบ้าง...เอาสิ่งที่ได้รับมาใหม่ ผสมกับสิ่งเก่าๆที่มีอยู่สร้างเป็นองค์ความรู้อีกชิ้นหนึ่งซึ่งเป็นชุดความรู้ที่จะนาพาให้เราเผชิญกับการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ได้อย่างสบายๆ

1. แนวทางการประเมินรอบสี่ ( พ.ศ.2559 – 2563 ) ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน

1.1 เน้นประเมินผลลัพธ์จากการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา

1.2 ผลการประเมินไม่ตัดสิน ได้ ตก แต่มุ่งให้สถานศึกษามีการพัฒนาคุณภาพ

1.3 การตรวจสอสอบเน้นเชิงคุณภาพมากกว่าเชิงปริมาณ

1.4 ประเมินคุณภาพโดยผู้เชี่ยวชาญ ( Expert judgment )

1.5 ผลการประเมินมีระดับคุณภาพ 5 ระดับ พิจารณาจากเกณฑ์ 4 มิติ

1.6 กระบวนการประเมิน 3 ขั้นตอน ( ก่อนประเมิน ระหว่างประเมิน หลังประเมิน )

2. หัวใจหลักในการประเมินรอบสี่

2.1 การวิเคราะห์ SAR : การวิเคราะห์SAR รอบสี่นี้วิเคราะห์ก่อนการประเมินโดยใช้หลักการเชื่อมโยงระหว่าง IQA กับ EQA นั่นคือ ประเด็นจากSAR วิเคราะห์ผ่านเกณฑ์พิจารณา 4 มิติของ สมศ. แล้วเทียบกับเกณฑ์ระดับคุณภาพภายนอก 5 ระดับ เพื่อทารายงานขอเข้าตรวจเยี่ยมสถานศึกษาใน 3 รูปแบบ และเพื่อยืนยันผลลัพธ์จากการประกันคุณภาพภายใน จากคณะผู้ประเมิน ( 3 องค์ประกอบ )

1) ประเด็นจาก SAR คือ มาตรฐาน ตัวบ่งชี้ และตัวชี้วัด ของสถานศึกษา ( กฎกระทรวงฯ กำหนดให้สถานศึกษาจัดทำมาตรฐาน ตัวชี้วัด ตามบริบทของสถานศึกษาเอง )

2) เกณฑ์การพิจารณา 4 มิติ ได้แก่

มิติที่ 1 ความเป็นระบบ เหมาะสม เป็นไปได้ ( ด้านผู้เรียนไม่ต้องพิจารณาระบบ )

หลักการพิจารณา พิจารณาจากความครบถ้วน ถูกต้อง สอดคล้องกับมาตรฐาน/นโยบายต้นสังกัด / บริบทของสถานศึกษา

มิติที่ 2 ความเชื่อถือได้

หลักการพิจารณา พิจารณาจากผลการประเมินในSAR กับที่มาของผลการประเมินจากกระบวนการประเมินภายในของสถานศึกษา และผลการตรวจสอบจากสภาพจริงเชิงประจักษ์ แล้วพิจารณาความสอดคล้องของผลการตัดสินของคณะผู้ประเมิน( Expert judgment ) กับ ผลใน SAR ( ถ้าระดับแตกต่างกันไม่เกิน 1 ระดับ ถือว่าสอดคล้อง )

มิติที่ 3 ประสิทธิผล

หลักการพิจารณา พิจารณาจากผลการดาเนินงานตามแผน โครงการ กิจกรรม ที่มีผลการดาเนินงานเป็นไปตามเป้าหมาย ( บรรลุเป้าหมายตามแผน และผู้เกี่ยวข้องมีความพึงพอใจ ) และพิจารณาพัฒนาการที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง

มิติที่ 4 นวัตกรรม หรือ การปฏิบัติเป็นแบบอย่างที่ดี

หลักการพิจารณา พิจารณาจากสถานศึกษามีนววัตกรรม หรือ การปฏิบัติที่เป็นแบบอย่างที่ดีมีผลที่เกิดขึ้นอย่างยั่งยืนในแต่ละด้าน ( ผู้เรียน ครู การบริหาร การประกันคุณภาพภายใน ) อย่างไรบ้าง มีหลักฐานยืนยันเป็นที่ยอมรับจากใคร ที่ไหน

3) รูปแบบการเข้าตรวจเยี่ยมสถานศึกษา 3 รูปแบบ การพิจารณาตัดสินว่าจะเข้าตรวจเยี่ยมสถานศึกษารูปแบบใด ดูจากผลการวิเคราะห์ SAR ว่าเรามีประเด็นใดบ้างที่จะต้องเก็บข้อมูลเพิ่มเติม ต้องแสดงอย่างสมเหตุสมผล เสนอต่อคณะกรรมการ สมศ. ( ค่าตอบแทนแปรผันตามรูปแบบ )

รูปแบบที่ 1 ไม่ต้องออกตรวจเยี่ยม

รูปแบบที่ 2 ออกตรวจเยี่ยม 1 – 2 วัน

รูปแบบที่ 3 ออกตรวจเยี่ยมเต็มรูปแบบ 3 วัน

4) คณะผู้ประเมิน ( Expert judgment ) ประกอบด้วย ผู้ทรงคุณวุฒิจาก สมศ. / ผู้แทนจากต้นสังกัด / ผู้มีประสบการณ์การบริหาร โดย ผู้ทรงคุณวุฒิฯ มีตาแหน่งเป็นประธานกรรมการ ส่วนตาแหน่งเลขานุการพิจารณาจาก 2 องค์ประกอบ 1 ท่าน ที่เหลือเป็นกรรมการ

5) ค่าตอบแทน เป็นแบบเหมารวมในสถานศึกษาแต่ละแห่ง ค่าตอบแทนต่างกันไปตามรูปแบบการเข้าตรวจเยี่ยมสถานศึกษา 3 วัน > 2 วัน > 1 วัน > ไม่ตรวจเยี่ยม   ( ค่าตอบแทนยังไม่นิ่ง )

2.2 การเป็นผู้ประเมินเชี่ยวชาญ : การจะเป็นผู้เชี่ยวชาญ ( Expert judgment ) ต้องมีความแตกฉาน 3 เรื่อง

1) ด้านความรู้ : ระบบ หลักเกณฑ์และวิธีการประเมิน ทั้ง IQA และ EQA / กฎหมาย / นโยบายทางการศึกษาภาครัฐ ต้นสังกัด / การบริหารสถานศึกษาโดยใช้หลักประกันคุณภาพภายใน / การจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ และการวัดประเมินผลการเรียนรู้

2) ด้านความสามารถ : มีทักษะ 4 ด้าน

ด้านที่ 1 ทักษะการสื่อสาร ( อ่าน / เขียน / ฟัง / พูด )

ด้านที่ 2 ทักษะการคิด ( คิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ วิจารณญาณ เป็นระบบ )

ด้านที่ 3 ทักษะการใช้เทคโนโลยี ( ระบบ AQA )

ด้านที่ 4 ทักษะมนุษย์ ( หลักมนุษยสัมพันธ์ )

3) ด้านบุคลิกภาพ ( กาย วาจา ใจ ) หลักปฏิบัติกัลยาณมิตร / จรรยาบรรณผู้ประเมิน

3. กระบวนการประเมิน 3 ระยะ ( เมื่อมีปฏิทินการประเมินภายนอก )

3.1 ระยะที่ 1 กระบวนการก่อนเข้าตรวจเยี่ยม

1) วิเคราะห์ SAR เพื่อยืนยันสภาพจริง ข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อเข้าตรวจเยี่ยม

2) ทารายงานเสนอคณะกรรมการ สมศ. อนุมัติ การตรวจเยี่ยมสถานศึกษา 1 ใน 3 รูปแบบ

3) ถ้าได้รับการอนุมัติให้ออกตรวจเยี่ยม จะได้รับค่าตอบแทน ระยะ 1 ( 50 % )

4) คณะผู้ประเมินประชุมวางแผนการเข้าตรวจเยี่ยม

3.2 ระยะที่ 2 กระบวนการระหว่างตรวจเยี่ยม

1) เข้าตรวจเยี่ยมตามเวลาที่กาหนด ( ไม่ช้า ไม่เร็วเกินไป )

2) แนะนาคณะกรรมการประเมิน / ชี้แจงวัตถุประสงค์ / กระบวนการประเมิน / ประเด็นการประเมิน / ระยะเวลาตรวจเยี่ยม

3) ดำเนินการตรวจเยี่ยมเก็บรวมรวมข้อมูลประเด็นที่ต้องการ บันทึกภาคสนามตามแบบ สมศ.

ตามกำหนดการ

4) ประชุม / วิเคราะห์ สังเคราะห์ / สรุปผลการประเมินร่วมกัน

5) รายงานผลการประเมินด้วยวาจาต่อสถานศึกษา

3.3 ระยะที่ 3 กระบวนการหลังการตรวจเยี่ยม

1) จัดทาร่างรายงานส่งมายังสถานศึกษาเพื่อตรวจสอบความถูกต้องในผลการประเมิน หากมีความเห็นต่างในผลการประเมินให้สถานศึกษาแสดงข้อโต้แย้ง เอกสารหลักฐานเพิ่มเติมได้ คณะผู้ประเมินประชุมตัดสินปรับแก้ผล หรือยืนยัยผลการประเมิน แล้วจัดทารายงายเสนอต่อคณะกรรมการ สมศ. พิจารณาต่อไป

2) หากการพิจารณาตรวจสอบรายงานผลการประเมินจากคณะกรรมการ สมศ. เรียบร้อย จะได้ค่าตอบแทน ระยะที่ 2 อีก ( 50 % ) ถ้ายังไม่เรียบร้อยต้องมีการปรับแก้ให้เรียบร้อยตามกาหนดเวลา

3) หากส่งรายงานไม่ตรงเวลาจะมีการปรับ ร้อยละ 0.1 ของเงินค่าตอบแทน / วัน